Prawnik wyjaśnia: Promowanie usług medycznych a zakaz reklamy

 

Funkcjonowanie na współczesnym rynku medycznym jest związane z koniecznością kontrolowania aktualności całego szeregu przepisów prawnych dotyczących bieżącego działania placówki. Ogrom przepisów odnosi się bezpośrednio do personelu medycznego przyjmującego pacjentów lub do tego jak ma funkcjonować placówka w każdej sferze. Jednakże to o czym często zapominają osoby, które prowadzą podmioty wykonujące działalność leczniczą to kwestia sposobu zdobywania pacjentów i informowania ich o zakresie udzielanych świadczeń, która również jest określona przepisami prawa. O ile placówki działające w ramach umowy zawartej z NFZ nie mają problemów z pozyskaniem nowych pacjentów, o tyle placówki komercyjne, zwłaszcza te, rozpoczynające swoją działalność, muszą podejmować działania, które przyczynią się do rozwoju swojej placówki. Placówki medyczne sięgając po rozmaite formy reklamy muszą kontrolować to, czy ich działania pozostaną zgodne z obowiązującymi przepisami prawnymi. 

 

 

Pojęcie reklamy, zgodnie ze Słownikiem języka polskiego pod red. M. Szymczaka, oznacza: „rozpowszechnianie informacji o towarach, ich zaletach, wartościach i możliwościach nabycia, chwalenia kogoś, zalecanie czegoś przez prasę, radio, telewizję; środki (plakaty, napisy, ogłoszenia itp.) służące temu celowi.” W zakresie rodzajów reklamy wyróżnia się: reklamę drukowaną, audycje reklamowe, reklamy zewnętrzne, umieszczona na środkach transportu, inne formy reklamy (gadżety reklamowe). Celem reklamy jest wywarcie wpływu na konsumencie, który w oparciu o działania przedsiębiorcy, podejmie decyzję o wyborze oferowanych przez niego usług. 

 

 

Placówki medyczne napotykają na liczne problemy prawne w swojej codziennej pracy. Tematyka podawania do publicznej wiadomości informacji o wykonywanych świadczeniach zdrowotnych okazuje się być jednym z nich. Z jednej strony wykonywanie działalności jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, a ta jest wykonywana w celach zarobkowych. Działanie to, aby było skuteczne, musi odbywać się poprzez udzielanie usług zdrowotnych na rzecz obecnych klientów, ale także poprzez poszukiwanie nowej grupy odbiorców usług i jej powiększanie. W takim zakresie reklamowanie się, wydaje się być czymś w pełni normalnym i uzasadnionym. Z drugiej strony, działalność lecznicza jako regulowana, podlega licznym ograniczeniom prawnym. Jednym z przykładów takiego ograniczenia jest wprowadzony przez ustawodawcę w art. 14 ustawy o działalności leczniczej zakaz stosowania reklamy względem realizowanych świadczeń zdrowotnych. Jednocześnie ustawodawca nakazuje podmiotom wykonującym działalność leczniczą podawanie do publicznej wiadomości informacje o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeniach zdrowotnych. 

 

Pojawia się zatem problem, kiedy, czy, i w jakim zakresie obowiązek nałożony przez ustawodawcę zostanie uznany za niezgodny z obowiązującymi przepisami prawnymi.

 

 

Naruszenie przepisów związanych z zakazem reklamy może powodować ponoszenie odpowiedzialności na gruncie: administracyjnym, karnym, cywilnym. W ramach odpowiedzialności administracyjnej, to organy rejestrowe (Urząd Wojewódzki, KIF, Izba Lekarska, Izba Pielęgniarska) będą dokonywać oceny, czy działanie placówki medycznej w powyższym zakresie narusza obowiązujące przepisy, czy też pozostaje z nimi zgodne. W przypadku uznania działalności za niezgodną z art. 14 ustawy o działalności leczniczej najdalej sięgającą konsekwencją prawną będzie wykreślenie podmiotu z rejestru.

 

 

Na gruncie prawa karnego niedozwolone realizowanie reklamy przez placówki medyczne sankcjonuje Kodeks wykroczeń. Zgodnie z art. 147a § 2 kto podaje do wiadomości publicznej informacje o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń zdrowotnych mające formę i treść reklamy, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. Mało znane konsekwencje prawne w zakresie reklamy zostały przewidziane także w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji i jako sprzeczna z przepisami prawa wiąże się z odpowiedzialnością opisaną w tej ustawie (zaniechania niedozwolonych działań; usunięcia skutków niedozwolonych działań; złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie; naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych; wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych; zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego - jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony).