RODO: Zgoda pacjenta na prowadzenie kartoteki?

RODO, czyli ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych, które zaczęło obowiązywać 25 maja 2018 roku, nałożyło obowiązki na podmioty przetwarzające takie dane, w tym również na lekarzy i lekarzy dentystów. 

 

Ochrona danych osobowych w placówkach medycznych to jednak niemałe wyzwanie. Dlaczego? Ponieważ placówki medyczne przetwarzając dane pacjentów mają do czynienia nie tylko z danymi zwykłymi (np. imię i nazwisko, adres zamieszkania, nr PESEL, nr telefonu, adres e-mail), ale także z danym szczególnych kategorii (dane o stanie zdrowia, seksualności, dane genetyczne). 

 

Udzielanie zgody na przetwarzanie danych dotyczących zdrowia

 

Jednym z problemów związanych z RODO jest nagminne gromadzenie zgód na przetwarzanie danych. W większości przypadków w ochronie zdrowia informacje są jednak przetwarzane na podstawie obowiązku wynikającego z powszechnie obowiązujących przepisów prawa lub w zakresie niezbędnym do realizacji umowy zawartej z danym pacjentem.

 

Przepisy RODO wyłączają obowiązek pozyskiwania od pacjenta zgody na przetwarzanie danych osobowych dotyczących zdrowia w sytuacjach, gdy przetwarzanie dotyczy:

 

• profilaktyki zdrowotnej, związanej z informowaniem pacjenta o możliwości udzielenia świadczenia, zaproszenie na badania przesiewowe lub wykonanie szczepień. (ważne: może odbywać się to wyłącznie w przypadkach uzasadnionych stanem zdrowia pacjenta lub czynnikami ryzyka), 
• medycyny pracy, w tym oceny zdolności pracownika do pracy,
• diagnozy medycznej i leczenia, czyli udzielania świadczeń zdrowotnych (diagnostycznych i leczniczych),
• zapewnienia opieki zdrowotnej oraz zarządzania systemami i usługami opieki zdrowotnej (w tym rejestracji pacjenta, przypomnienia o terminie realizacji świadczenia zdrowotnego czy odwołania wizyty),
• zapewnienia jakości udzielania świadczeń (w tym badania satysfakcji pacjentów, komunikacji w celu oceny samopoczucia pacjenta, jak również wykonywania innych czynności pomocniczych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych),
• zapewnienia zabezpieczenia społecznego oraz zarządzania systemami i usługami zabezpieczenia społecznego (w tym wystawiania zaświadczeń lekarskich oraz wykonywania zadań przez lekarzy orzeczników).

 

Wycofanie zgody na przetwarzanie danych osobowych pacjenta

 

Pobieranie zgód na przetwarzanie danych osobowych od pacjentów w celu świadczenia usług medycznych nie ma uzasadnienia jeszcze z jednego ważnego powodu. Zgodnie z przepisami, każda osoba wyrażająca pisemną lub ustną zgodę na przetwarzanie danych ma prawo do jej wycofania. W praktyce jest tak, że podmiot medyczny z uwagi na przepisy prawa egzekwowane przez organy kontrolne – nie może usunąć tych danych, a dokumentacja medyczna musi być przechowywana przez 20 lat. Tymczasem placówki często błędnie informują pacjentów o prawie do usunięcia danych, które im jednak nie przysługuje. 

 

Przetwarzanie danych pacjenta w celach marketingowych

 

Jeżeli placówka medyczna chciałaby informować swoich pacjentów o nowych usługach komercyjnych lub promocjach, zgodnie z RODO niezbędne jest, aby uzyskała zgodę na przetwarzanie danych pacjenta w celach marketingowych.

 

To jednak nie wszystko. Formalnego wyrażenia zgody na przetwarzanie danych osobowych pacjenta placówka medyczna potrzebuje również w przypadku:

• prowadzenia badań klinicznych (z wyjątkiem danych przetwarzanych na potrzeby samego udzielania świadczeń opieki zdrowotnej na rzecz pacjenta będącego uczestnikiem badania klinicznego),
• realizacji innych celów naukowych,
• zautomatyzowanego podejmowania decyzji w indywidualnych sprawach, 
• przekazywania danych osobowych do państwa trzeciego.

 

Niezależnie od tego, o jakim procesie przetwarzania danych mówimy, najważniejsze jest to, by odpowiednio zadbać o prawidłowy obieg tych danych, ich przechowywanie oraz zabezpieczenie przed dostępem osób nieuprawnionych. Jednak jak uczą przykłady – należy przede wszystkim pamiętać o zdrowym rozsądku. RODO ma być narzędziem, które ma pomagać, a nie komplikować życie. 

 

Dlatego wychodząc naprzeciw potrzebom klientów, poprosiliśmy naszych ekspertów o przygotowanie wzoru „Polityki bezpieczeństwa danych osobowych” dla placówek medycznych, która jest dostępna do pobrania tutaj.